Bij de opzet van het PSD2-me-niet-register is lange tijd niet gesproken over strafrechtelijke gegevens. Onder de Wbp waren dit bijzondere persoonsgegevens. Onder de AVG is dit niet meer zo, maar wel geldt een verscherpt regime. Hierdoor lijken ze sterk op bijzondere persoonsgegevens. Met weinig fantasie kunnen transactiegegevens zoals boetes herleidbaar zijn tot strafrechtelijke gegevens.
Boetes zijn straffen in euro’s
Bij het sanctioneren van deze overtredingen en misdrijven kan een rechter kiezen tussen een hechtenis of boete. Alleen al op basis van het boete bedrag kan veel afgeleid worden. Zo zijn boetes niet willekeurig gekozen. Op de site van het OM staan verschillende overtredingen en bijbehorende boetes. Een handige beslisboom leidt je naar vaststaande boetebedragen.
Ook wanneer het gaat om zwaardere overtredingen en misdrijven geven boetebedragen veel infromatie. Uit de site ‘Uittreksel justitiële documentatie’ van Justid, de justitiële informatiedienst” is af te leiden waarvoor boetes uitgedeeld worden. Dat zijn niet alleen maar snelheidsboetes. Boetes kunnen ook uitgedeeld worden voor zaken als baldadigheid, openbare dronkenschap, vuilnis te vroeg buiten zetten, onverzekerd rijden, rijden zonder rijbewijs, gevaar op de weg veroorzaken en vele andere overtredingen. Bij een groot aantal overtredingen krijg je bovendien een strafblad. In het Besluit justitiële en strafvorderlijke gegevens is opgesomd welke overtredingen in ieder geval opgenomen worden in de justitiële documentatie (je strafblad).
Who cares: €28 naar NL56 INGB 0705 0051 00?
Een groot deel, zo niet alle boetes worden geïnd door het CJIB. Wat is af te lezen uit betalingen aan het CJIB? Bij het trekken van conclusies gaat het niet alleen om conclusies die direct op basis van de data getrokken kunnen worden. Het kan ook gaan om afleidbare of te verwachten conclusies. Mag je regelmatig €28,- overmaken is een makkelijke conclusie dat je regelmatig te hard rijdt binnen de bebouwde kom. Welke consequenties zou je hier aan kunnen verbinden?
Zelfs wanneer niet gekeken wordt naar de verschillende bedragen bieden transacties naar het CJIB belangrijke informatie. Het CJIB gebruikt verschillende rekeningnummers voor verschillende transacties. Ze heeft dit in een overzichtelijke tabel weergegeven. Deze is hieronder overgenomen. Het gaat om 12 unieke rekeningnummers, een rekeningnummer voor meerdere categorieën kan worden gebruikt. Opvallend is dat twee categorieën over de zorgverzekering gaan (Premie zorgverzekering wanbetaler en Boete voor niet hebben van een zorgverzekering).
| U wilt betalen | Rekeningnummer |
| Verkeersboete (M) | NL56 INGB 0705 0051 00 |
| Strafbeschikking (O) | NL90 INGB 0705 0050 70 |
| Premie zorgverzekering wanbetaler (Z) | NL31 INGB 0705 0052 59 |
| Boete voor niet hebben van een zorgverzekering (Z) | NL84 INGB 0705 0051 78 |
| Premie verplichte zorgverzekering (Z) | NL84 INGB 0705 0051 78 |
| Boetevonnis (S) | NL34 INGB 0705 0055 93 |
| Transactievoorstel (T) | NL62 INGB 0705 0050 89 |
| Bestuurlijke boete (B) | NL59 INGB 0705 0052 40 |
| Europese boete (E) | NL59 INGB 0705 0051 43 |
| Schadevergoeding (W) | NL37 INGB 0705 0050 54 |
| Ontnemingsmaatregel (P) | NL40 INGB 0705 0050 97 |
| Schadetransactie (T) | NL06 INGB 0705 0052 24 |
| Legesveroordeling Huurcommissie (H) | NL59 INGB 0705 0052 40 |
| Dwangsom | NL59 INGB 0705 0052 40 |
| Kosten toepaste bestuursdwang | NL59 INGB 0705 0052 40 |
| Aankondiging (R) | NL84 INGB 0705 0052 75 |
| Betaalverzoek (J) | NL84 INGB 0705 0052 75 |
Betalen aan het CJIB hoeft niemand te weten
Uit transacties aan het CJIB is veel informatie over een persoon te halen. Je maakt niet zomaar geld over naar het CJIB. Zowel Justitie als het CJIB hebben op gestructureerde wijze uitgewerkt in welke gevallen aan het CJIB betaald moet worden en welke rekeningnummers hiervoor gebruikt moeten worden. Strafrechtelijke gegevens mogen niet zomaar verwerkt worden, er geldt een streng regime. Onder de PSD2 kan dit strenge regime een stuk minder streng blijken te zijn. Het verwerken van strafrechtelijke persoonsgegevens is verboden en overtreding is beboetbaar, maar met de PSD2 kan dit strenge regime ontweken worden.
De AVG en Uitvoeringswet AVG bieden ruimte aan private partijen om strafrechtelijke gegevens te gebruiken. In artikel 33 lid 2 zegt de Uitvoeringswet AVG dat de strafrechtelijke gegevens verwerkt mogen worden door private partijen bij de beoordeling om een beslissing te nemen of een prestatie te leveren, en ter voorkoming van strafbare feiten tegen deze partij. Een duidelijk voorbeeld hoe deze gegevens worden gebruikt zijn de Zwarte Lijsten. Volgens de AP: ” Het doel van een zwarte lijst is om organisaties te waarschuwen voor bepaalde personen. Zo kunnen organisaties beoordelen of zij met die personen zaken willen doen. Bijvoorbeeld of zij die personen in hun winkel willen binnenlaten of in hun hotel willen laten overnachten. Op een zwarte lijst staan vaak strafrechtelijke gegevens of gegevens over ongewenst gedrag. “
AVG waarborgen zwarte lijst te omzeilen met PSD2
Een Zwarte Lijst mag je niet zomaar opzetten. De AP biedt een AVG-handleiding protocol zwarte lijst aan met eisen aan een zwarte lijst. Een zwarte lijst moet voldoen aan formele eisen, algemene informatie over de verwerking zoals de noodzaak voor de verwerking, informatie over de opname van betrokkenen op de zwarte lijst, waarborgen voor de verwerking zoals beveiliging en waarborgen voor de verwerking. De AP is streng: “Wanneer uw protocol niet voldoet aan deze inhoudelijke eisen, krijgt u van de AP eenmalig de kans het protocol aan te passen. Voldoet het protocol vervolgens nog steeds niet? Dan kan de AP geen vergunning voor uw zwarte lijst verlenen.”
In een zwarte lijst worden personen opgenomen volgens een vastgesteld protocol. Wanner gebruik gemaakt wordt van een risicoanalyse op basis van transactiegegevens zullen deze waarborgen grotendeels vervallen. Dit zal versterkt worden wanneer gebruik gemaakt wordt van externe bureaus waarbij de waarborgen nog verder onder druk komen te staan.
Lang verhaal kort: CJIB is een Bijzondere Rekeninghouder
Wat doen we met strafrechtelijke gegevens? Strafrechtelijke gegevens lijken te gaan over handelingen in de fysieke wereld. Vaak echter worden overtredingen bestraft met sancties en boetes van financiële aard. Het CJIB vervult een spilfunctie in het innen van boetes en sancties waarbij financiële transacties bij betrokken zijn. Uit transacties aan het CJIB kan veel informatie afgeleid worden: van strafrechtelijke aard! Hierom beschouwen we het CJIB als Bijzondere rekeninghouder en zullen de relevante rekeningnummers opgenomen moeten worden in het PSD2-me-niet-register. Dit geldt des te meer omdat de rekeningnummers van het CJIB duidelijk herkenbaar zijn en hun doel beschreven is. Dit is anders dan de rekeningnummers van andere Bijzondere Rekeninghouders die afgeleid moeten worden.
Terug naar het hoofdartikel.